"วอช เวสมอร์แลนด์" ผู้กำกับสร้างตำนานแห่ง Sundance Film Festival เมื่อ Quinceanera ภาพยนตร์ของเขาได้รับสองรางวัลอันทรงเกียรติคือ Audience Awards และ Grand Jury Prize Awards และยังคงเดินหน้ากวาดรางวัลจากสถาบันชั้นนำอย่างต่อเนื่องในปี 2007 ไม่ว่าจะเป็น Humanitas Screenwriting Awards หรือ John Cassavettes Spirit Awards

บทสัมภาษณ์ "วอช เวสมอร์แลนด์"

นับเป็นโอกาสที่ผู้กำกับหลายคนรอคอย ที่จะมีสองโปรดิวเซอร์ชื่อดังเล็กซ์ ลัทซุสและเจมส์ บราวน์มาชักชวนให้อ่านนวนิยายเล่มหนึ่งเพื่อนำไปดัดแปลงเป็นบทภาพยนตร์ ริชาร์ดกับผมถึงกับเงียบไปพักใหญ่ เพราะเรื่องราวของผู้หญิงที่ต้องฟันฝ่าการต่อสู้กับอาการสมองเสื่อมชนิดเกิดเร็ว (Early Onset Alzheimer’s disease) นั้น ช่างเต็มไปด้วยความเศร้าและการสูญเสีย และมันช่างเป็นเรื่องใกล้ตัวของพวกเราจริงๆ

เพราะเมื่อต้นปีที่ผ่านมา ริชาร์ดเพิ่งได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ว่าเป็นโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (ALS) ทำให้เกิดอาการพูดแล้วลิ้นพันกันรัว โดยพวกเราต้องรับมือกับความเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกายและจิตใจแบบฉับพลัน ซึ่งเพียงแค่บทแรกๆ ของหนังสือเล่มนี้ก็ย้อนเวลาให้เรากลับไปสู่ประสบการณ์เหล่านั้นได้อย่างแปลกประหลาด นับตั้งแต่ช่วงแรกที่อลิซ ตัวละครหลักเข้าไปปรึกษานักประสาทวิทยาในหนังสือ คำถามส่วนใหญ่ที่แพทย์ถาม ก็คล้ายคลึงกันกับสิ่งที่ริชาร์ดโดนแพทย์ถามเหมือนกัน รวมไปถึงความกลัวที่คืบคลานเข้ามาเมื่อผลตรวจใกล้ออก หรือความบีบคั้นในจิตใจเมื่อสุขภาพสั่งเราให้ต้องหยุดนิ่ง ในขณะที่ชีวิตกำลังปีนไต่ขึ้นสู่จุดสูงสุด

เราต้องคิดกันหลายตลบทีเดียว ว่ามันใช่เวลาที่เหมาะสมแล้วหรือ?

หลังจากเปิดอ่านหนังสือต่อไปเรื่อยๆ เราค่อยๆ จมดิ่งลงสู่เรื่องราวที่จับใจเราได้อย่างอยู่หมัด ในทุกวงเวียนของชีวิตอลิซหลังจากที่เธอต้องรับมือกับโรคร้ายนี้ ไม่ว่าจะเป็นในด้านการงาน การดำเนินชีวิตประจำวัน สังคมเพื่อนฝูง รวมไปถึงเรื่องการเปลี่ยนแปลงภายในครอบครัว ผมมีความประทับใจส่วนตัวกับภาพยนตร์ของ Ozu ในปี 1953 เรื่อง Tokyo Story ที่เล่าเรื่องราวการต่อสู้กับอาการเจ็บป่วยของตัวละครหลัก โดยมีสมาชิกในครอบครัวสร้างอารมณ์สะเทือนใจผ่านเรื่องราวอันบีบคั้น ซึ่งจะคล้ายคลึงกับสิ่งที่ลูกทั้งสามคนของอลิซต้องเผชิญในบทประพันธ์ของลิซ่า

เราทั้งสองคนตกหลุมรักตัวละครของอลิซอย่างโงหัวไม่ขึ้น อลิซเหมือนเป็นแรงบันดาลใจได้อย่างไม่ต้องสงสัย ยังไม่รวมถึงจิตใจของนักสู้ที่ไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรคทั้งหลาย อลิซต้องการที่จะรับมือกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นในแบบที่ควรจะเป็นเท่านั้น ผมไม่แน่ใจเหมือนกันว่า ในหนังสือบทไหนที่ผมหยักศกสีเข้มของอลิซเริ่มเปลี่ยนเป็นแดงเพลิง

ผมหันไปถามริชาร์ดว่า "คุณคิดว่าใครเหมาะกับบทนี้มากที่สุด?" ริชาร์ดตอบทันที "จูลีแอนน์ มัวร์"

เราเริ่มมองเห็นภาพใหญ่ของเวอร์ชั่นภาพยนตร์มากขึ้น เมื่อหนังสือใกล้ถึงหน้าสุดท้าย ใจความสำคัญของหนังที่เราอยากจะสื่อคือการตอบสนองต่อเหตุการณ์ต่างๆของอลิซ เพื่อให้ผู้ชมเข้าใจมุมมองที่ใกล้ชิดที่สุดกับตัวละครนี้ในแบบที่ตัวละครอื่นๆ ยังไม่สามารถเข้าถึงได้ ซึ่งต้องใช้มุมกล้องและสไตล์การตัดต่อที่เข้าลึกถึงอารมณ์ แสดงให้เห็นสภาพจิตใจ อารมณ์ การรับรู้สิ่งต่างๆ รอบตัวของอลิซ แบบที่แทบจะเรียกได้ว่าหายใจไปพร้อมกับเธอเลยก็ว่าได้

ผมมาที่ฝั่งตะวันออกเพื่อที่จะเตรียมงานให้พร้อม ในขณะที่ริชาร์ดอยู่ที่แอลเอ ก่อนที่ผมจะออกเดินทาง ด้วยอาการของ ALS ริชาร์ดตัดสินใจไม่ขับรถเองแล้ว แต่ถึงกระนั้นก็ยังเดินทางมาถึงสถานที่เตรียมงานล่วงหน้าหนึ่งสัปดาห์ แม้มือและแขนจะเริ่มเคลื่อนไหวไม่ได้แล้ว ริชาร์ดแทบจะไม่สามารถกินข้าวหรือแต่งตัวเองได้ แค่จะพิมพ์อะไรซักอย่าง ยังต้องใช้นิ้วเดียวนั่งจิ้มอย่างทุลักทุเล แต่ทุกวันริชาร์ดก็มากองถ่าย มาเพื่อกำกับภาพยนตร์ และไม่ก้มหัวให้กับอุปสรรคของร่างกายเหล่านี้ ภาพเหล่านี้มันฝังใจทีมงานทุกคนว่าชิ้นงานที่เรากำลังช่วยกันทำอยู่นี้ มันช่างมีค่ามากมายยิ่งนัก เหนือสิ่งอื่นใด สิ่งที่ริชาร์ดแสดงให้เราทุกคนเห็น มันคือแก่นแท้ คือหัวใจหลักของภาพยนตร์เรื่องนี้ ที่ต่อกำลังใจของเราให้ไม่ย่อท้อในชั่วโมงการทำงานอันแสนเหน็ดเหนื่อย

ตอนจบของหนังสือเล่มนี้ มันช่างทรงพลังแบบที่ไม่คาดคิดว่าจะเกิด ริชาร์ดถึงกับทำตัวไม่ถูก อึ้งไปพร้อมๆกับรู้สึกอับปางทางอารมณ์ ผมยังอ่านไม่จบหรอกนะ แต่เมื่อผมมองหน้าริชาร์ด ผมมองเข้าไปในตาของเขาและรู้ทันทีว่า “สงสัยเราคงจะได้ทำหนังเรื่องนี้จริงๆแล้วล่ะ”